Πυθαγόρας ο πρώτος Διδάσκαλος της Αυτογνωσίας (580-500 π.Χ.)

Ο μύστης αυτός επέβαλε πρακτικά στους μαθητές του την άσκηση της αυτογνωσίας.

Κατά τον Ιάμβλιχο (του Γ' μ.Χ. αιώνα), οι μαθητές του ήσαν:

Οι ακουστικοί (άκουγαν μόνο, δεν ρωτούσαν τίποτε, δεν έλεγαν τίποτε).

Οι μαθηματικοί (η φιλοσόφηση γινόταν με αριθμούς, ως σύμβολα ερμηνευόμενα).

Οι φυσικοί (ανώτερου βαθμού, εισάγονταν σε πληρέστερη γνώση της φύσης και των όντων) και

Η τέταρτη τάξη: αυτοί που κατείχαν την ανώτατη μύηση και γνώση.

Ασκούντο σε μυστηριακές αρετές, πρώτα της σιγής (να σιωπούν) και της εχεμύθειας (να κρατούν απόλυτα μυστικά απ' τους άλλους ό,τι άκουγαν ή διδάσκονταν και μάθαιναν). Μ' αυτά κατόρθωναν τη θεληματική χρήση του Νου, ηρεμία, αταραξία, αυτόβουλη κατεύθυνση της σκέψης, όπου η ηθική και η λογική απαιτούν και όχι όπου το συναίσθημα (η συγκίνηση) και η τυχαία παρόρμηση απ' τους ερεθισμούς. Επιδίωκαν και την καταστολή των ορμών, των επιθυμιών, των ορέξεων και γενικά των παθών και όλων όσων αποτελούν εμπόδιο στην αυτογνωσία.

Επέβαλλε έπειτα ο Πυθαγόρας στους μαθητές του να εφαρμόζουν στη ζωή τους τις αρετές:

    α) της ευσέβειας. "Θεόν τίμα, πρώτα και σέβου".

    β) της ευορκίας. "Σέβου όρκον" που θα πει συνέπεια και ακριβή τήρηση του όρκου που δόθηκε, αλλά και κάθε υπόσχεσης.

    γ) τιμή προς τους γονείς. "Τους γονείς τίμα".

    δ) της εγκράτειας. "Ειθίζεο, γαστρός μεν πρώτιστα και ύπνου, λαγνείας, θυμού...", δηλ. να συνηθίζεις να κυριαρχείς στις επιθυμίες πρώτα, πρώτα του φαγητού και του ποτού, του ύπνου, των αφροδισίων, της οργής (θυμού). Απόφευγε τις αισχρές πράξεις και με άλλους και μόνος.

    ε) της δικαιοσύνης. "Δικαιοσύνην ασκείν έργω τε λόγω τε".

    στ) να γνωρίζουν ότι πεπρωμένο είναι όλοι ανεξαιρέτως να πεθαίνουν. `Αρα να είναι πάντα έτοιμοι, αγνοί και ενάρετοι. "Γνώθι θανέειν, πέπρωται άπασι".

    ζ) της λιτότητας. "Υγείας της περί το σώμα χρη έχειν· αλλά μέτρον (το κανονικό ούτε περισσότερο ούτε λιγότερο) ποτού, σίτου, γυμνασίων". `Αριστη συμβουλή και προτροπή.

    η) η ελευθερία, μεγάλο αγαθό· αρετή η διαφύλαξή της. "Μηδέ ανελεύθερον ίσθι· επί πάσι μέτρον άριστον".

    θ) δια της προσευχής κατάκτησε μεγάλες δυνάμεις. Αλλά αναλάμβανε με θάρρος το έργο αφού προσευχηθείς στο Θεό να σε βοηθήσει να τελειώσεις. "Αλλ' έρχου επ' έργον θεοίσιν επευξάμενος τελέσαι".

    ι) Δια της καθάρσεως του σώματος και της ψυχής σώζεται το Εγώ.

    ια) συνεχής επιδίωξη της φρόνησης. "Ηνίοχον γνώμιν στήσας καθύπερθεν αρίστην" δηλ. πάνω απ' όλα ας έχεις άριστο κυβερνήτη το νου.

Το κορύφωμα όμως της πρακτικής εφαρμογής της αυτογνωσίας απ' τους Πυθαγόρειους κατορθωνόταν με τον αυτοέλεγχο κάθε βράδυ πριν τον ύπνο με τα πολυθρύλητα τρία ερωτήματα: Οι περίφημοι αυτοί στίχοι των "χρυσών επών" (στίχ. 40-45) έχουν ως εξής:

"Μηδ' ύπνον μαλακοίσιν επ' όμμασι προσδέξασθαι. Πριν των ημερινών έργων λογίσασθαι έκαστον·΄Πη παρέβην; Τι δ' έρεξα; Τι μοι δέον ούκ ετελέσθη; Αρξάμενος δ' από πρώτου επέξιθι και μετέπειτα. Δεινά μεν εκπρήξας επιπλήσσεο· χρηστά δε τέρπου. Ταύτα πόνει· ταύτ' εκμελέτα· τούτων χρη εράν σε".

Δηλ. κατά πιστή και κατά λέξη μετάφρασή μας: μη δεχθείς ποτέ στα μάτια σου τον ύπνο πριν εξετάσεις προσεκτικά ένα ένα τα έργα της ημέρας εκείνης ρωτώντας τον εαυτό σου: σε ποια έσφαλα; Τι καλό έκανα; Τι έπρεπε να κάνω και το παρέλειψα;

Αφού αρχίσεις από το πρώτο έργο της ημέρας προχώρα μέχρι το τελευταίο. Έπειτα από τον έλεγχο να επιπλήττεις (καταδικάζεις) τον εαυτό σου για τις κακές πράξεις για δε τις καλές να ευχαριστιέσαι ολόψυχα. Μ' αυτά ασχολήσου, αυτά μελέτα με προσοχή, αυτά είναι ανάγκη να αγαπήσεις με ζήλο. Τα σχόλια περιττεύουν.

Μόνο η περικοπή αυτή, απ' τη διδασκαλία των Πυθαγορείων αν παρέμενε, θα ήταν ικανή να δείξει το υπέροχο ηθικό της ύψος. Για όσους την εφάρμοσαν ή μπορούν να την εφαρμόσουν, ανοίγεται διάπλατα ο δρόμος προς την Αγιότητα.

Κι όμως πέρασαν 2500 χρόνια και τη θαυμάσια αυτή μέθοδο, της ανύψωσης του Εγώ σε μεγαλειώδη θέση, με τον αυτοέλεγχο και την καθημερινή αυτοκριτική, δεν επιχείρησαν να εφαρμόσουν οι παιδαγωγοί στην εκπαίδευση των νέων.

Δεν είναι παράδοξο. Η καθολίκευση της εκπαίδευσης μόλις απ' τις αρχές του 19ου αιώνα άρχισε και στον 20ο επιβλήθηκε συστηματικότερα. Έπειτα κατά τους δυο αυτούς τελευταίους αιώνες οι επιστημονικές επιτυχίες των ερευνητών στις θετικές λεγόμενες επιστήμες θάμπωσαν τους συντάκτες των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και πίστεψαν στην παντοδυναμία της ετερογνωσίας και για την αυτογνωσία δεν έμεινε θέση...

Να μια σημαντική και κεφαλαιώδης ατέλεια των εκπαιδευτικών μας προγραμμάτων όλων των βαθμίδων.

Είναι ακατανόητο όσο και απαράδεκτο να αφιερώνονται τόσοι κόποι και μόχθοι και δαπάνες και αγωνίες και να δοκιμάζονται πικρίες και απογοητεύσεις για την ετερογνωσία και για την αυτογνωσία, αυτό τούτο το "νοούν", το εκλεκτό και το μεγάλο και το θείο Εγώ, να μη διατίθενται ούτε λίγα λεπτά της ώρας κάθε μέρα.

Επιβάλλεται σήμερα, όταν ο άνθρωπος έχει τέτοιες καταπληκτικές επιτυχίες στην ετερογνωσία, να στραφεί και στην αυτογνωσία.

Τι ωφελεί αν οι επιστήμονες πέτυχαν να "ζυγίσουν" τα άστρα και να υπολογίζουν το βάρος τους ή να μετρούν τον αριθμό των πρωτονίων και των ηλεκτρονίων των ατόμων της ύλης και με τη διαταραχή της αναλογίας της σύνθεσής τους να αποδεσμεύουν την γιγάντια ενέργεια που εκλύουν, αν δεν αποκαλύψουν και δεν αξιοποιήσουν και την μέσα στο Εγώ, εξ' ίσου αξιοθαύμαστη δυναμικότητα;

Κάθε πνευματική ή ηθική κατάκτηση συντελείται με τον ανθρώπινο νου. Το Εγώ νοεί, επινοεί, θαυματουργεί στις αποκαλύψεις των νόμων της φύσης.

Δεν θα αποκάλυπταν περισσότερα και ωφελιμότερα οι επιστήμονες ερευνητές, αν διέθεταν ισόρροπο χρόνο για τη μελέτη της φύσης του Εγώ του ανθρώπου και υπεδείκνυαν σε κάθε άνθρωπο την αυτοπροσπάθεια για αυτομελέτη και αυτοκαλλιέργεια των δυνατοτήτων του;

"Εις εαυτόν συνελού..." (στον εαυτό σου συγκεντρώσου) παραγγέλει ο αυτοκράτορας Μάρκος Αυρίλιος, "ένδον βλέπε" (μέσα σου βλέπε) "ένδον η πηγή του αγαθού και αεί αναβλύειν δυναμένη εάν αεί σκάπτης".

Ώστε, η πηγή του αγαθού (αυτού δηλ. που σώζει και ωφελεί) αναβλύζει μέσα απ' το Εγώ, αν όμως πάντοτε ανασκάπτεται (επίμονα προσπαθεί το ίδιο το Εγώ, δια του στοχασμού να αυτοαποκαλυφθεί) και αυτοκαλλιεργείται και αξιοποιεί τις ικανότητές του και αυτοδιερευνάται και καταστέλλει τις ορμές και τα πάθη του. Αν γίνεται συνεχώς αυτή η προσπάθεια, τότε και διαυγής σαν την πηγή του νερού, θα αναβλύζει από μέσα του και θα πλημμυρίζει το Είναι του από χαρά και ευτυχία.

Το κλειδί, λοιπόν, της θύρας δια της οποίας διερχόμενος ο άνθρωπος κατευθύνεται στην ευδαιμονία είναι η αυτογνωσία.

Με την αυτογνωσία φερόμαστε ταχύτερα και σταθερότερα στη γνώση και στη μάθηση, των οποίων την ακρότατη βαθμίδα κατέχει η απροσπέλαστη για τον άνθρωπο Σοφία. Φτάνουμε στη δυνατή γαλήνη και ηρεμία πνεύματος και ψυχής, προϋποθέσεων της ευτυχίας. Οδηγούμαστε με την ηθική διαβίωση, στην τελείωση και στην αγιότητα, τον μοναδικό αλλά και ύψιστο σκοπό της γήινης ύπαρξης του ανθρώπου.

Το είδαμε εδώ 

Ανακαλύπτω

Οι δέκα αρχαιολογικές αποκαλύψεις του 2012

Από τη Θεσσαλονίκη στην Αρκαδία και από το Διδυμότειχο στην Κρήτη, οι μεγάλες ανασκαφές που γίνονται σήμερα στην Ελλάδα

1. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Ο μαρμάρινος δρόμος

Κατέχοντας τα πρωτεία στην ανακάλυψη εντυπωσιακών στιγμών του παρελθόντος της χάρη στις ανασκαφές που γίνονται για την κατασκευή του μετρό, η Θεσσαλονίκη έχει συγκεντρώσει μέχρι στιγμής περί τα 28.000 κινητά ευρήματα αλλά και μεγάλο αριθμό σημαντικών θέσεων, πολλές από τις οποίες μη αναμενόμενες. Ο μαρμάρινος ρωμαϊκός δρόμος σε μήκος 82,50 μ. και πλάτος 4 μ., με την επίσης πλακόστρωτη πλατεία με κρήνη, αποτελεί μια σπουδαία ανακάλυψη της περυσινής χρονιάς στον σταθμό Αγίας Σοφίας. Οπως επίσης στο αμαξοστάσιο Πυλαίας, ένα από τα 26 πολίσματα που υπήρχαν γύρω από τον Θερμαϊκό τα οποία το 315 π.Χ. συνενώθηκαν από τον Κάσσανδρο για την ίδρυση της Θεσσαλονίκης.

2. ΖΩΜΙΝΘΟΣ

Το μυστήριο αποκαλύπτεται

Στον δρόμο προς την Ιδα και το Ιδαίον Αντρον η Ζώμινθος αποκαλύπτει το μυστικό της. Η πολυτέλεια του κτιρίου που ανασκάπτεται στα 120 μ. πάνω στον Ψηλορείτη από τηνΕφη Σαπουνά-Σακελλαράκη και το πλήθος των λατρευτικών αντικειμένων που έρχονται στο φως, μεταξύ των οποίων τα χάλκινα ειδώλια, ο μεταλλικός κύλινδρος με τα χαραγμένα φίδια (το σκήπτρο του ιερέα), τα θυμιατήρια, τα χάλκινα εγχειρίδια και κύπελλα, ρυτά και πολλά αναθήματα, δείχνουν ότι σε αυτό το κτίριο υπήρχαν επίσημοι χώροι τελετών και σπουδαίο ιερό. Μετά την τελευταία ανασκαφή η πιθανότητα να επρόκειτο για το κτίριο που χρησιμοποιούσαν οι ιερείς του Ιδαίου Αντρου τον χειμώνα μεταφέροντας εκεί τη δραστηριότητά τους είναι μεγάλη.

3. ΑΡΧΑΙΑ ΙΩΛΚΟΣ

Ανακτορική πολιτική 3.500 ετών

Κτίριο του 13ου π.Χ. αιώνα που είχε συμποσιακή και τελετουργική χρήση ήρθε στο φως στον παραθαλάσσιο οικισμό που αποτελούσε το λιμάνι της Ιωλκού και συνδεόταν άμεσα με το ανακτορικό κέντρο του Διμηνίου. Καμένα οστά ζώων μαρτυρούν τελετουργίες, ενώ ο πλούτος των κινητών ευρημάτων, κυρίως αγγείων, σχετίζεται άμεσα με την παρασκευή και διανομή φαγητού στους συνδαιτυμόνες. Στην ανασκαφή, που διενεργείται από τη διευθύντρια της ΙΕ' Εφορείας Αρχαιοτήτων Ανθή Μπάτζιου-Ευσταθίου, βρέθηκαν επίσης μεγάλα αποθηκευτικά πιθάρια, μαγειρικά σκεύη, αγγεία μεταφοράς και διανομής τροφίμων, ψευδόστομοι αμφορείς με αρωματικά έλαια, αλλά και αρκετά εδώδιμα οστρακόδερμα, όπως πορφύρες και πίνες. Το εύρημα μιλάει για την πολιτική των ανακτορικών κέντρων που οργάνωναν συμπόσια σε ευρεία κλίμακα προκειμένου να ενισχύσουν την εικόνα και την κοινωνική τους θέση.

4. ΝΗΕΣ

Βυθισμένος προϊστορικός οικισμός

Κατά το ήμισυ στη θάλασσα, σε βάθος από μερικά εκατοστά ως 2,5 μ., ενώ ο υπόλοιπος εκτείνεται στην ξηρά, αυτός ο προϊστορικός οικισμός όπου πραγματοποιεί υποβρύχιες έρευνες το Ινστιτούτο Ενάλιων Αρχαιολογικών Ερευνών χρονολογείται στη Μέση Εποχή του Χαλκού (περί το 1700 π.Χ.) και πήρε το όνομά του από τις νήες (πλοία) που κατασκεύασαν σε αυτόν τον κόλπο του Παγασητικού οι Μυρμηδόνες για να ταξιδέψουν για την Τροία. Ο οικισμός καταλαμβάνει έκταση άνω των δέκα στρεμμάτων και από τα ευρήματα που έχουν περισυλλέξει οι αρχαιολόγοι φαίνεται ότι είχε όλα τα χαρακτηριστικά μιας τυπικής πόλης της Μέσης Εποχής του Χαλκού: υφαντουργία την οποία αποδεικνύουν τα υφαντικά βάρη και τα σφονδύλια και κεραμική με παραγωγή πολλών αγγείων. Τα σπίτια είναι δυσδιάκριτα, σχηματίζουν όμως ένα τεράστιο λίθινο στρώμα, ενώ παιδικές ταφές βρίσκονται στα δάπεδα των οικιών, στις αυλές ή δίπλα σε οικίες.

5. ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑ

Η αφύπνιση ενός νομού

Η κατασκευή της Ιονίας οδού έχει προκαλέσει την ανάπτυξη της αρχαιολογικής έρευνας - έστω και σωστικής - σε τεράστια έκταση κατά μήκος του νομού φέρνοντας στο φως μεταξύ άλλων: νεκροταφείο κλασικών - ελληνιστικών χρόνων στα Ρηγαίικα Μεσολογγίου, όπου ερευνήθηκαν 245 τάφοι με ευρήματα που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι πιθανότατα ανήκε στην πόλη της Αλίκυρνας. Επίσης, οικισμούς στις περιοχές της αρχαίας Μακύνειας (Πρώιμη Κλασική ως και Μέση Ελληνιστική), της Γαβρολίμνης (Μεσοελλαδικά και Μυκηναϊκά), μεγάλη οικιστική εγκατάσταση του 4ου αι. π.Χ. στα δυτικά της Αμφιλοχίας, ένα ταφικό μνημείο στην περιοχή της Καλυδώνας (κλασικών - ελληνιστικών χρόνων) με εντυπωσιακά ευρήματα και έναν αποθέτη ιερού στην περιοχή του Αγίου Θωμά, παραπλεύρως του υδατορέματος του Αγ. Συμεών, από όπου προήλθαν 15.000 θραύσματα κυρίως ειδωλίων γυναικείων μορφών και όστρακα αγγείων.

6. ΖΕΑ

Οι νεώσοικοι της ναυμαχίας

Σε αυτούς τους νεώσοικους, που ανασκάφηκαν από το Δανέζικο Αρχαιολογικό Ινστιτούτο στο αρχαίο λιμάνι της Μουνιχίας (σημερινό Μικρολίμανο), υπάρχει πιθανότητα να στεγάζονταν κάποιες από τις τριήρεις που πήραν μέρος στη ναυμαχία της Σαλαμίνας εναντίον των Περσών το 480 π.Χ., καθώς και εκείνες που ανήκαν στη Δηλιακή Συμμαχία. Τα κατάλοιπα των έξι νεώσοικων, που χρονολογούνται στα τέλη του 6ου - αρχές του 5ου αιώνα π.Χ., εκτείνονται σε απόσταση περίπου 35 μ. από τη σημερινή ακτογραμμή και βρίσκονται σε βάθος μεγαλύτερο των 2 μ. Αλλα επτά μη στεγασμένα νεωλκεία με πλάτος οκτώ μέτρων το καθένα που βρέθηκαν στο αρχαίο λιμάνι της Ζέας θεωρείται ότι χρησιμοποιούνταν για την αποθήκευση μεγαλύτερων πολεμικών πλοίων (πεντήρεις).

7. ΚΟΥΤΡΟΥΛΟΥ ΜΑΓΟΥΛΑ

Πέτρινα σπίτια 7.000 ετών

Σε έναν από τους μεγαλύτερους τεχνητούς λόφους της Ελλάδας (κοντά στα χωριά Βαρδαλή και Νέο Μοναστήρι της Φθιώτιδας) μερικές εκατοντάδες άνθρωποι είχαν δημιουργήσει κατά τη Μέση Νεολιθική Περίοδο (περίπου 5800-5300 π.Χ.) μια κοινότητα όπου η συντονισμένη, συλλογική προσπάθεια των μελών της εντυπωσιάζει. Είχαν διαμορφώσει τον χώρο σε άνδηρα, είχαν κατασκευάσει μια σειρά από κυκλικούς τάφρους που περιέβαλλαν τον οικισμό και έχτιζαν ιδιαίτερα προσεγμένα σπίτια από πέτρα και πλιθιά, με πέτρινα υποστρώματα δαπέδων. Η ανασκαφή, που διευθύνεται από τους αρχαιολόγους Νίνα Κυπαρίσση και Γιάννη Χαμηλάκη, έχει αποδώσει πολλά και σημαντικά ευρήματα, μεταξύ των οποίων περισσότερα από 300 πήλινα ειδώλια, αριθμό ιδιαίτερα μεγάλο αναλογικά με την ανασκαμμένη έκταση.

8. ΚΟΡΙΝΘΟΣ

Τα χρώματα του τάφου

Το εκπληκτικό πορτρέτο μιας όμορφης, νέας γυναίκας, η οποία απεικονίζεται ξαπλωμένη σε κρεβάτι καλυμμένη με κόκκινο κλινοσκέπασμα, διακοσμημένο με κίτρινες, κυανές και λευκές ταινίες, ενώ γιρλάντες, φιόγκοι και παγόνια βρίσκονται σε όλη τη λάρνακα και στους τοίχους, κάνουν αυτή την ταφή της ύστερης Ρωμαϊκής Εποχής εξαιρετική. Τα χρώματα, που διατηρούνται ανέπαφα, και η τεχνοτροπία, ανάμεσα στις αρχαίες τεχνικές και στα Φαγιούμ, προσθέτουν στο εύρημα μοναδικότητα. Ο τάφος βρέθηκε κατά τη διάρκεια εργασιών διάνοιξης της νέας εθνικής οδού Κορίνθου - Πατρών, είναι θαλαμοειδής και υπόγειος, ενώ η σκεπή του σχημάτιζε καμάρα, η οποία όμως έχει καταρρεύσει. Χρονολογήθηκε στον 3ο μ.Χ. αιώνα, έχει διαστάσεις 2,40Χ2,30 μ. και στο εσωτερικό του υπήρχαν δύο λάρνακες, εκ των οποίων η μία περιείχε τη γυναικεία ταφή.

9. ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ

Τα ψηφιδωτά της Πλωτινόπολης

Εντυπωσιακά ψηφιδωτά έρχονται στο φως από τις ανασκαφές στην Πλωτινόπολη, μία ρωμαϊκή πόλη κοντά στο Διδυμότειχο. Η προσωποποίηση του ποταμού θεού Εβρου σε ένα από αυτά τα ψηφιδωτά, που βρίσκεται στο τρικλίνιο μιας ρωμαϊκής έπαυλης (2ος-3ος μ.Χ. αι.), μαζί με μια γυναικεία μορφή που ταυτίζεται με την Πλωτίνη, σύζυγο του ρωμαίου αυτοκράτορα Τραϊανού, ο οποίος ίδρυσε την πόλη και της έδωσε το όνομά της, φέρνουν κοντά την Ιστορία και την Τέχνη. Εξαιρετικά και τα άλλα ψηφιδωτά που αποκαλύφθηκαν με απεικονίσεις Νηρηίδων, δελφινιών αλλά και φανταστικών ζώων, όπως οι ιχθυοκένταυροι, καθώς επίσης πτηνών, φυτών και διάφορων γεωμετρικών σχημάτων.

10. ΟΡΕΙΝΗ ΑΡΚΑΔΙΑ

Oσα δείχνει η Αρτεμις

Το ιερό της Αρτέμιδος Λυκοάτιδας, το μοναδικό ως σήμερα στην Ελλάδα που είναι αφιερωμένο στη θεά με τη συγκεκριμένη ονομασία, εντόπισαν στις Αραχαμίτες Αρκαδίας οι ανασκαφές του Φινλανδικού Ινστιτούτου Αθηνών φέρνοντας νέα δεδομένα στην αρκαδική τοπογραφία. Η ταύτιση του ιερού έγινε μέσω των δύο διαφορετικών επιγραφών που φέρουν τα κεραμίδια της στέγης διπλανού κτιρίου το οποίο ανήκε στο ιερό. Η πρώτη αναφέρει ότι ανήκει στην Αρτέμιδα Λυκοάτιδα, ενώ η δεύτερη φέρει την επιγραφή «Δέσποινας ΑΚ». Ετσι, η μικρή πόλη Λυκόα, την οποία αναφέρει ο Παυσανίας δείχνοντας ότι εκεί βρισκόταν το ιερό της Αρτέμιδος Λυκοάτιδας, τοποθετείται τώρα στη θέση «Αγία Παρασκευή». Επιπλέον, η κοιλάδα των Αραχαμιτών ταυτίζεται με την κοιλάδα του Μαίναλου και το όρος Αγιος Ηλίας είναι το αρχαίο βουνό Μαίναλος!

Το είδαμε εδώ 

Ανακαλύπτω

Το 2013 αναμένεται να εξαπλωθούν ιοί που θα στοχεύουν συσκευές Android

Μια νέα γενιά ιών, σχεδιασμένων να μολύνουν smartphone και να τα μετατρέπουν σε υποχείρια του διαδικτυακού υπόκοσμου, απειλούν να εξαπλωθούν τη χρονιά που έρχεται, προειδοποιούν εταιρείες ασφάλειας υπολογιστικών συστημάτων, έπειτα από την καταγραφή κρουσμάτων σε συσκευές Android.

H εταιρεία Cloudmark προειδοποίησε πρόσφατα για τον «δούρειο ίππο» Pikspam, o oποίος μετατρέπει τα Android σε «ζόμπι», και τους αναθέτει τη διαρκή μετάδοση spam, δηλαδή αυτόκλητων διαφημιστικών μηνυμάτων, σε άλλους ανυποψίαστους χρήστες.

Ο Piksmap ουσιαστικά αντιγράφει την τακτική ορισμένων ιών για PC, οι οποίοι αναλαμβάνουν να δημιουργήσουν δίκτυα μολυσμένων υπολογιστών, γνωστά ως botnet.

Ελεύθεροι... «πολιορκημένοι»
Η επίθεση ξεκινά με την αποστολή SMS που καλούν το χρήστη να κατεβάσει δωρεάν δημοφιλή παιχνίδια όπως το Angry Birds ή το Need for Speed: Most Wanted. Αν ο χρήστης κάνει το λάθος να ακολουθήσει το σύνδεσμο, το κινητό κατεβάζει το παιχνίδι από έναν διακομιστή που βρίσκεται στο Χονγκ Κονγκ, αντί στο επίσημο κατάστημα εφαρμογών Google Play, και παράλληλα εγκαθιστά στα κρυφά ένα αντίγραφο του ιού. 

Μετά τη μόλυνση, το κινητό-ζόμπι λαμβάνει εντολές από έναν διακομιστή των χάκερ για να στέλνει διαφημίσεις αξιοποιώντας τη λίστα επαφών. 

Δεδομένου όμως ότι ο δούρειος ίππος αποκτά ουσιαστικά τον έλεγχο της συσκευής, θα μπορούσε δυνητικά να αναλάβει και άλλες κακόβουλες λειτουργίες.

Η «μετανάστευση» του διαδικτυακού οργανωμένου εγκλήματος από τους υπολογιστές στα κινητά είναι μια τάση που θα συνεχιστεί, εκτιμά και η Symantec, εταιρεία που αναπτύσσει το δημοφιλές λογισμικό προστασίας Norton.

Μάλιστα,  μία από τις πέντε προβλέψεις της Symantec για το 2013 είναι ότι θα αυξηθούν οι εφαρμογές που εγκαθιστούν στα κινητά αναμεταδότες διαφημίσεων ή αλλάζουν τις ρυθμίσεις της συσκευής.

«Επειδή τα δεδομένα που αφορούν την τοποθεσία και τη συσκευή του χρήστη μπορούν να συλλέγονται νόμιμα από τα διαφημιστικά δίκτυα, αφού τα βοηθά να στοχεύουν τους χρήστες με τις κατάλληλες διαφημίσεις, αναμένουμε αύξηση στο κακόβουλο διαφημιστικό λογισμικό» γράφει εταιρικό ιστολόγιο της Symantec.

H εταιρεία, πάντως, προβλέπει αύξηση όχι μόνο στις επιθέσεις spam αλλά και στις επιθέσεις που έχουν στόχο την υποκλοπή οικονομικών και άλλων προσωπικών δεδομένων.

Το είδαμε εδώ 

Ανακαλύπτω

Το οικολογικό σπίτι

Στους αρχαίους λαούς ο αρχιτέκτονας, δηλαδή αυτός που σχεδίαζε τα σπίτια και τους ναούς, ήταν συγχρόνως γιατρός, αστρονόμος και ιερέας. Το αξίωμά του, που θεωρούνταν από τα πιό υψηλά, απαιτούσε μια συνολική κατοχή πολλών επιμέρους γνώσεων: σαν γιατρός γνώριζε τους νόμους της φυσικής και της ενέργειας που συμβάλλουν στη διατήρηση της ανθρώπινης υγείας, σαν αστρονόμος γνώριζε τους νόμους και τους ρυθμούς του Σύμπαντος και τέλος σαν ιερέας ήταν ο μεσολαβητής μεταξύ του Θείου και του ανθρώπινου στοιχείου.

Το σύνολο αυτών των γνώσεων καθιστούσε τον αρχιτέκτονα όχι μόνον κατασκευαστή, αλλά και θεραπευτή των τριών φορέων ενέγειας του ανθρώπου: του σωματικού, συναισθηματικού και πνευματικού φορέα. 

Ηταν δηλαδή ένας ολιστικός κατασκευαστής. Η μελέτη και κατασκευή ενός οικολογικού σπιτιού πρέπει να γίνεται με βάση και στόχο την σωματική, ψυχική και πνευματική υγεία του ανθρώπου, αλλά και με σεβασμό στη Φύση. Αυτό σήμερα, εποχή της τεράστιας τεχνολογικής ανάπτυξης, δεν συμβαίνει. Σήμερα το σπίτι αποτελεί ένα "κλουβί", έρμαιο κάθε αρνητικής ακτινοβολίας για τον άνθρωπο, τον οποίο απομονώνει τελείως από τη φύση και τον οδηγεί σε μιάν ανισόρροπη και ανθυγιεινή ζωή, που επιφέρει σοβαρές βλάβες στον ίδιο και στη φύση.

Ολα αυτά συμβαίνουν επειδή οι σημερινοί αρχιτέκτονες δεν παίρνουν υπόψη τους (λόγω άγνοιας ή συμφερόντων) κάποια δεδομένα στη σχέση ανθρώπου - φύσης, που όμως είναι πολύ σημαντικά σ' αυτό το μεγάλο οικοσύστημα που λέγεται Σύμπαν.

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΕΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΕΣ

Ο άνθρωπος ουσιαστικά ζει μέσα σ' ένα πελώριο ηλεκτρομαγνητικό πεδίο, που είναι το αποτέλεσμα των συνεχών ανταλλαγών ενέγειας μεταξύ του πλανήτη μας και του Σύμπαντος. Κάθε ανθρώπινο όν, όπως επίσης και κάθε μορφή ζωής, είναι μια ηλεκτρομαγνητική μηχανή, ένας δέκτης, ένας συμπυκνωτής, ένας μετατροπέας και ένας ευαίσθητος πομπός της αρμονίας του Σύμπαντος.

Το 1935 ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης E. Hartmann

ανακάλυψε ότι η επιφάνεια της Γης σαρώνεται από ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες, οι οποίες, εάν δεν υπάρχουν τοπικές ανωμαλίες, σχηματίζουν ένα τετράπλευρο δικτύωμα, που έχει πλευρά 2 μ. στον άξονα Βορρά - Νότου, στον άξονα Ανατολής - Δύσης 2,3 - 2,5 μ.και πάχος 21 εκ.

Στα σημεία όπου διασταυρώνονται οι γραμμές δημιουργούνται κόμβοι, οι οποίοι είναι επικίνδυνοι για την υγεία του ανθρώπου, υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Αυτό βέβαια ήταν γνωστό σε πολλούς αρχαίους λαούς στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Αυτά τα σημεία ένωσης των ηλεκτρομαγνητικών ακτινοβολιών ονομάζονται "γεωπαθογόνοι κόμβοι". Παρατηρήσεις απόδειξαν ότι στους γεωπαθογόνους κόμβους υπάρχει αύξηση συγκέντρωσης του τόσο επικίνδυνου για την υγεία ραδονίου, όπως και ακτινοβολιών γάμα (Γ). Την κίνηση του την ραδονίου (κι άλλων πτητικών αερίων που προέρχονται από το υπέδαφος) την δυσκολεύει η ύπαρξη τεκτονικών ρηγμάτων και μικρότερων εδαφικών ρηγμάτων, που δημιουργούν, όπως και τα υπόγεια ύδατα, γεωπαθογόνους κόμβους και γεωπαθογόνες ζώνες.

Εκτός από το γεωμαγνητόμετρο, με το οποίο μπορούν να μετρηθούν και να ανακαλυφθούν οι γεωπαθογόνοι κόμβοι και ζώνες, αυτό μπορεί να επιτευχθεί και με την παρατήρηση ζώων και φυτών. Οι ποντικοί, που τόσο τους απεχθάνονται οι άνθρωποι, αποφεύγουν εντελώς τις γεωπαθογόνες περιοχές, ενώ αντίθετα οι μέλισσες, τα μυρμήγκια και οι γάτες προτιμούν να κάθονται πάνω σε γεωπαθογόνους κόμβους. Γι' αυτό η παρουσία μιας γάτας σ' ένα σπίτι έχει θεραπευτική αξία, αφού αυτή "καταπίνει" τις αρνητικές ακτινοβολίες. Η συκιά αναπτύσσεται καλύτερα στις γεωπαθογόνες περιοχές, γι' αυτό και ακούμε από πολλούς ηλικιωμένους ανθρώπους να συμβουλεύουν να αποφεύγουμε να καθόμαστε κάτω από συκιές.

Πρίν χτίσουμε λοιπόν ένα σπίτι ή πριν αγοράσουμε ένα οικόπεδο πρέπει να έχουμε υπόψη μας τις γεωπαθογόνες τοποθεσίες της περιοχής.

Μέσα στο σπίτι, επίσης, πρέπει να αποφεύγουμε να τοποθετούμε το κρεβάτι ή το γραφείο σε γεωπαθογόνους κόμβους. Λόγω των ηλεκτρομαγνητικών ακτινοβολιών, σε συνδυασμό με τον μεταλλικό οπλισμό του σκυροδέματος, δεκαετείς έρευνες που έγιναν στην πρώην Δ.Γερμανία σε κατοίκους πολυκατοικιών, απόδειξαν ότι όσοι έμεναν πάνω από το επίπεδο του 15ου ορόφου αρρώσταιναν κατά 57% περισσότερο από τους ενοίκους των χαμηλότερων του 15ου ορόφου.

Αντίστοιχες σταστικές στις ΗΠΑ απόδειξαν ότι όσοι έμεναν ή εργάζονταν πάνω από τον 20ό όροφο κάποιου ουρανοξύστη είχαν 5 φορές περισσότερες πιθανότητες από τους άλλους ενοίκους να αυτοκτονήσουν!

Υπάρχει εξάλλου μεγαλύτερη πιθανότητα να αρρωστήσουμε, εάν πάνω σε ένα γεωπαθογόνο κόμβο τοποθετήσουμε το κρεβάτι μας, παρά το γραφείο μας, κι αυτό γιατί όταν κοιμόμαστε ο οργανισμός μας χάνει κατά 70% τα συστήματα άμυνας που διαθέτει για να αντιμετωπίσει τις εξωτερικές απειλές.

Για να αντισταθμίσει λοιπόν τη μεγάλη δόση ηλακτρομαγνητικής ακτινοβολίας, το σώμα αντιδρά με μιά υπερδραστηριοποίηση των ιστών, που μπορεί να οδηγήσει μέχρι τον καρκίνο.

Ακόμα είναι γνωστό πως οποιαδήποτε οικιακή συσκευή, ή γενικώς συσκευή που εκπέμπει ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, κάνει πολύ κακό στην υγεία του ανθρώπου. Τα καλώδια υψηλής τάσης της ΔΕΗ πρέπει να βρίσκονται μακριά από κατοικημένες περιοχές, όπως και οι διάφορες κεραίες μεγάλης ισχύος, όπως της κινητής τηλεφωνίας.

ΙΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΕΡΑ

Το ιόν είναι ένα άτομο ή μία ομάδα ατόμων που έχουν φορτιστεί ηλεκτρικά. Αποκαλείται ανιόν ή κατιόν ανάλογα με το εάν το φορτίο του είναι αρνητικό ή θετικό. Σύμφωνα με τη βασική αρχή του ιονισμού της ατμόσφαιρας, τα θετικά ιόντα (+), από τα οποία λείπουν ηλεκτρόνια, αναζητώντας τη χαμένη ισορροπία τους, αντλούν ενέργεια από το περιβάλλον τους σε βάρος όσων βρίσκονται σ' συτό και κυρίως σε βάρος των ζώντων οργανισμών. Δηλαδή ο ισχυρά φορτισμένος με θετικά ιόντα αέρας των μολυσμένων πόλεων ή των διαμερισμάτων όπου ζούμε, ή ακόμα καιτων αυτοκινήτων με τα οποία κινούμαστε θα προσπαθήσει να " αντλήσει " τη ζωτική ενέργεια που έχουμε επάνω μας.

Αντίθετα, τα αρνητικά ιόντα, προσπαθώντας να αποβάλουν τα επιπλέον ηλεκτρόνιά τους, μας τα μεταδίδουν στην πρώτη ευκαιρία επαφής μαζί τους. Με καλό καιρό τα φυτά και ιδίως τα δέντρα παράγουν αρωματικά

αρνητικά ιόντα και " συλλαμβάνουν " θετικά ιόντα για να τα οδηγήσουν στο έδαφος. Το φύσημα επίσης του ανέμου ανάμεσα στα δέντρα προκαλεί έναν ιονισμό.

Γι' αυτό και η παρουσία των φυτών γύρω από μιά κατασκευή δεν πρέπει να γίνεται μόνο για το σκιασμό της ή μόνο για λόγους αισθητικής, αλλά και για λόγους υγείας, γιατί στην πραγματικότητα αυτό " το οξυγόνο "

που μας έμαθαν ότι μας δίνουν τα δέντρα δεν είναι τίποτα άλλο παρά τα πολύτιμα για τη ζωή αρνητικά ιόντα, ιόντα που μπορούμε επίσης να "βρούμε" κοντά σε καταρράχτες ή σε επίπεδες επιφάνειες καθαρού νερού."

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ

Είναι βέβαιο ότι όλες οι παραδοσιακές κοινωνίες ήξεραν να προσανατολίζουν τα σπίτια τους σύμφωνα με το μαγνητικό Βορρά ( που δεν συμπίπτει με το γεωγραφικό Βορρά ) και αυτό το αποδεικνύουν όλες οι έρευνες που έγιναν κατά καιρούς για τους Ατζέκους και τους Μάγια και για διάφορους λαούς της Αφρικής, της Αυστραλίας και της Πολυνησίας.

Στην Κίνα ολόκληρη η αρχιτεκτονική δημιουργία βασίστηκε στην έννοια του Σύμπαντος, της Γής και της σχέσης μεταξύ τους, ενώ η σχέση του ανθρώπου με τα τέσσερα βασικά σημεία του ορίζοντα βρήκε την αποθέωσή της. Πρίν χτιστεί οτιδήποτε, ο υποψήφιος κατασκευαστής ζητούσε τη γνώμη ενός γεωμάντη.

Η κινέζικη γεωμαντία Feng-Shoyui αναφέρεται στην ύπαρξη δύο ρευμάτων μαγνητικού χαρακτήρα: το ένα Γιάγκ, θετικής πολικότητας ( γαλάζιος δράκος ), το άλλο Γιν, αρνητικής πολικότητας ( λευκή τίγρη ) και σημειώνει ότι το ιδανικό μέρος για να κατασκευαστεί κάτι συγκεντρώνει πολλές γήινες αλλά και κοσμικές ιδιότητες. Το παραδοσιακό εξάλου γιαπωνέζικο σπίτι είναι προσανατολισμένο σύμφωνα με τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, ενώ το κρεβάτι του ζευγαριού έχει πάντοτε το προσκέφαλό του στο Βορρά.

Ο λαός των Ντογκόν, στο Μαλί της Αφρικής, προσανατολίζει τα σπίτια του και τα κρεβάτια του στον άξονα Βορρά-Νότου και οι άντρες κοιμούνται πάντοτε στη δεξιά τους πλευρά ατενίζοντας τη Δύση, ενώ οι γυναίκες στην αριστερή, κοιτάζοντας προς την Ανατολή, στη θέση δηλαδή ακριβώς που θα έχουν και μέσα στο μνήμα όταν πεθάνουν!

Στο Γιαζντ του Ιράν οι κατοικίες που κατασκευάζονται από πλίνθους ονομάζονται " σπίτια των τεσσάρων εποχών " και είναι επίσης προσανατολισμένες στον άξονα Βορρά-Νότου. Σήμερα πολλοί επιστήμονες απέδειξαν ότι τόσο η χειρωνακτική όσο και η πνευματική εργασία διευκολύνονται, όταν ο χώρος εργασίας είναι προσανατολισμένος στην κατεύθυνση Ανατολής-Δύσης και ο χώρος ύπνου και ξεκούρασης στην κατεύθυνση Βορρά-Νότου. Ο νότιος προσανατολισμός προκαλεί νευρικότητα, ο ανατολικός καλή διάθεση, ενώ ο βόρειος ηρεμεί τα νεύρα.

ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Στη μελέτη και κατασκευή ενός κτιρίου είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε το κλίμα της περιοχής και ειδικότερα:

- Την ηλιακή ακτινοβολία σε Kwh/ημέρα

- Την ηλιοφάνεια σε ώρες

- Τη μέγιστη και ελάχιστη μηνιαία και ημερήσια θερμοκρασία σε βαθμούς Κελσίου.

- Τη μηνιαία βροχόπτωση σε χιλιοστά

- Τη μέση ημερήσια και μηνιαία σχετική υγρασία

- Τούς ανέμους ανα μήνα και έτος

Με βάση αυτά τα στοιχεία μπορούμε να κατασκευάσουμε το κτίριο με τέτοιο τρόπο ώστε να διατηρείται ζεστό το χειμώνα και δροσερό το καλοκαίρι, χρησιμοποιώντας στο ελάχιστο ή και καθόλου τα συνήθη μέσα ψύξης και θέρμανσης που καταναλώνουν πάρα πολύ ενέργεια.

1. Τα ηλιακά παράθυρα

Είναι το απλούστερο σύστημα θέρμανσης ενός χώρου με φυσικό τρόπο ανάλογα με το είδος και το πάχος των τζαμιών.Επιτρέπει τη θέρμανση ενός χώρου μέσω της άμεσης ηλιακής ακτινοβολίας, πράγμα που σημαίνει ουσιαστικά μεγάλα ανοίγματα στο νότιο μέρος του κτιρίου με τη μορφή π.χ. παραθύρων, συρόμενων ή ανοιγόμενων θυρών ή ακόμα και φεγγιτών, που, σε συνδυασμό με τη χρήση κατάλληλων δομικών υλικών και φυσικά κατάλληλης θερμομόνωσης στο εσωτερικό του χώρου, να μπορούν να αποθηκεύσουν στη διάρκεια της ημέρας θερμότητα και να την αποδώσουν στη συνέχεια στη διάρκεια της νύχτας.

Η λειτουργία αυτών των ανοιγμάτων πρέπει να έχει κατάλληλα μελετηθεί, ώστε να μη σκιάζονται καθόλου το χειμώνα και να μπορούν να σκιαστούν το καλοκαίρι, οπότε και αποζητούμε τη μείωση της θερμοκρασίας στο εσωτερικό μιας κατασκευής.

2. Τα θερμοκήπια

Το γυαλί έχει την ιδιότητα να είναι διαπερατό από τις προσπίπτουσες ακτίνες του ορατού φάσματος και τις υπέρυθρες ακτίνες μικρού μήκους κύματος. Αντίθετα δεν είναι διαπερατό από τις υπέρυθρες μεγάλου μήκους κύματος, που προέρχονται από τη θερμική ακτινοβολία. Η ηλιακή ακτινοβολία που φτάνει στη γυάλινη επιφάνεια ενός θερμοκηπίου στο μεγαλύτερο ποσοστό, την διαπερνά. Το γυαλί απορροφά ένα μέρος της ακτινοβολίας, την οποία στη συνέχεια διοχετεύει προς το εσωτερικό και προς το εξωτερικό μέρος του θερμοκηπίου, ενώ αντανακλά ένα άλλο μέρος της προσπίπτουσας ακτινοβολίας προς τα έξω. 

Η ενέργεια που διαπερνά το γυάλινο κέλυφος του θερμοκηπίου τελικά προσπίπτει σε κάποια αδιαπέραστα από το φώς σώματα, όπως οι τοίχοι και το δάπεδο, που απορροφούν το μεγαλύτεο μέρος της, με αποτέλεσμα να ανεβαίνει η θερμοκρασία τους. Η θερμότητα αυτή διανέμεται δι' αγωγής μέσα στο ίδιο το σώμα, δια μεταφοράς και δι' επανεκπομπής ακτινοβολίας προς τις επιφάνειες με χαμηλότερη θερμοκρασία, όπως οι τοίχοι και τα παράθυρα που δεν φωτίζονται άμεσα από τον ήλιο. Καθώς όμως το γυαλί δεν είναι διαπερατό από τις ακτινοβολίες μεγάλου μήκους κύματος, όπως αυτές που εκπέμπουν με τη σειρά τους τα υλικά και τα αντικείμενα που βρίσκονται μέσα στο θερμοκήπιο, οι θερμικές αυτές ακτινοβολίες αντανακλώνται και μένουν εγκλωβισμένες στο εσωτερικό του θερμοκηπίου.

Οι απώλειες δι' αγωγής από τις γυάλινες επιφάνειες απ' όπου εισέρχεται ο ήλιος είναι μηδαμινές, αφού το ίδιο το γυαλί έχει ήδη, όπως αναφέραμε, υψηλή θερμοκρασία. Με βάση λοιπόν τις παραπάνω γνώσεις και αρχές, μπορούμε να οδηγηθούμε στη λύση της ενσωμάτωσης, με διάφορους τρόπους, σε μία αρχιτεκτονική κάτοψη ενός θερμοκηπίου, που να αποδίδει σε ένα σπίτι την αναγκαία ποσότητα θερμότητας.

3. Καναδικό πηγάδι

Εκμεταλλευόμενοι τις διαφορές της θερμοκρασίας μεταξύ του αέρα και της γής, μπορούμε ακόμα να εισαγάγουμε αέρα από ένα απομακρυσμένο σημείο της κατασκευής, σε μιά θερμοκρασία (α) κι αφού τον αναγκάσουμε με φυσικό ή μηχανικό τρόπο να περάσει από ένα δεδομένο βάθος μέσα στο υπέδαφος να τον εισαγάγουμε στο εσωτερικό του σπιτιού, σε μία θερμοκρασία (β).

Με δεδομένο λοιπόν το ότι η θερμοκρασία στο βάθος των δύο περίπου μέτρων είναι σχεδόν σταθερή χειμώνα-καλοκαίρι στους 12 C, μπορούμε με αυτόν τον τρόπο, χρησιμοποιώντας ένα σωλήνα διαμέτρου 30 εκατοστών, μήκους το λιγότερο 20μ. και με εξωτερική θερμοκρασία 30 C, να έχουμε φυσικό κλιματισμό και θερμοκρασίες στο εσωτερικό της κατασκευής γύρω στους 20 έως 23 C. Ας σημειωθεί επίσης ότι στο εσωτερικό ενός σπιτιού πρέπει να αποφεύγεται, και για λόγους βιολογικούς και για λόγους ψυχολογικούς η λεγόμενη θερμική μονοτονία. Γι' αυτό η καλύτερη λύση είναι εκείνη που προβλέπει διαφορετικές θερμοκρασίες στα διάφορα δωμάτια.

Υπνοδωμάτιο 17C Καθιστικό 20C

WC 20C Γραφείο 17C

Κουζίνα 18C Σκάλα 10C

* ΣΗΜ. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τρόπους ψύξης και θέρμανσης μπορείτε να διαβάσετε το βιβλίο "Οικολογικό Σπίτι" του Κ.Τσίπηρα που αποτέλεσε και την κυριότερη πηγή πληροφοριών για αυτό το άρθρο.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Κ.Τσίπηρας," Το οικολογικό Σπίτι", Νέα Σύνορα-Α.Α.Λιβάνη, Αθήνα 1996

Γ.Τρουμπούνης," ηλιακή ενέργεια και αρχιτεκτονική " εξάντας

Το είδαμε εδώ

Ανακαλύπτω

Τα Διονυσιακά Μυστήρια του Χειμώνα στους Δελφούς

Οι Δελφοί, το κέντρο και ο ομφαλός, υπήρξαν η εστία διαμόρφωσης της θρησκευτικής ψυχής του αρχαίου κόσμου, σκορπίζοντας τις ευεργετικές ακτίνες του Φοίβου σε όλους τους θνητούς, ενώ στους λίγους και μυημένους, σ’ εκείνους που το ποθούσαν και μπορούσαν να τ’ αντέξουν, το «μαύρο» Φως του Απόλλωνα, του Διόνυσου το Φως.

Η κατανόηση και η γεφύρωση των δύο όψεων, του Λογικού και του Παραλόγου, ήταν ο δρόμος που ανοιγόταν γι’ αυτόν που θα τολμούσε ν’ ανοίξει τη θύρα, πάνω στην οποία δεσπόζει η επιγραφή: «ΓΝΩΘΙ Σ’ ΑΥΤΟΝ».

Αρχέτυπα: Η ρευστή διαπερατότητα της φύσης τους δεν επιτρέπει ξεκάθαρους διαχωρισμούς και ακριβείς σχηματισμούς, παρά μόνο μια προσεγγιστική περιγραφή. Δεν είναι η μορφοποίηση που δίνει το ζωντανό νόημά τους, αλλά η συνολική τους παρουσίαση. Το ν’ αποπειραθεί κανείς να τα εντοπίσει με ακρίβεια, του στερεί τη διαύγεια του νοηματικού περιεχομένου του πυρήνα τους. Έτσι, όταν το αρχέτυπο σχηματοποιείται στην ύλη, παύει να είναι αυτό που ήταν. Διατηρείται στους αιώνες και χρειάζεται πάντα νέες ερμηνείες. Τα αρχέτυπα είναι τα αιώνια συστατικά του υπερσυνείδητου, αλλά διαρκώς μεταμορφώνονται στον κόσμο των φαινομένων.

Το πόσο κοντά στην αλήθεια βρίσκεται η ανωτέρω άποψη του C. Jung, γίνεται προφανές μέσα από μια προσπάθεια του αναζητητή, να καταδυθεί στον λαβύρινθο της βιβλιογραφίας, της πληθωρικής, σχετικά με μια απ’ τις μορφές του παιδιού-αρχέτυπου, του Διονύσου. Δεν είναι κάτι που μπορεί ν’ αγγίξει κανείς με την τετράγωνη λογική. Κάθε τέτοια απόπειρα θα έχει την φυγόκεντρη τάση να τον εξωθήσει στην περιφέρεια, χάνοντας έτσι την ουσία.

Ο ίδιος ο Διόνυσος, το «αρχέτυπο είδωλο άφθαρτης ζωής», είναι από τη φύση του εχθρός της λογικής σκέψης. Κηρύττει την περιφρόνηση στο λογικό, την υπακοή στους παλμούς της καρδιάς, το παραλήρημα του εγκεφάλου. Μόνο η ψυχολογική διαίσθηση και η δημιουργική φαντασία είναι ικανές να μας φέρουν σ’ επαφή με τις ίδιες τις πηγές της ζωής και του θανάτου, με τη διονυσιακή λατρεία και τα φαινόμενα της μετάλλαξης και της αναγέννησης που τη συνοδεύουν. Είναι η καρδιά του Διόνυσου του Ζαγρέα που πρέπει ν’ αναζητήσει ο νεόφυτος και να δονηθεί στον παλμό της, αυτή θα τον αναγεννήσει κι όχι τα κομμάτια του διαμελισμένου απ’ τους Τιτάνες σώματός του, τα θαμμένα απ’ τον Απόλλωνα παρά τον τρίποδά του, εκεί, στα άδυτα του ναού του μαντείου των Δελφών.

Εδώ συναντήθηκαν οι δύο αδελφοί, οι δύο θεοί, που στην ουσία ήταν ένας, κι έδωσαν τα χέρια υπό έναν φοίνικα και ξαναενώθηκαν, ο ξανθόμαλλος Δωριεύς Απόλλων και ο εξ Ανατολής Διόνυσος των Θρακών, της Λυδίας, της Φρυγίας ή ακόμη ο ίδιος ο Όσιρις των Αιγυπτίων. Καταλύτης αυτής της αντίδρασης ο μύστης Ορφέας, ο Θράκας, που καταδύθηκε στα άδυτα των αιγυπτιακών μυστηρίων, αναζητώντας τη χαμένη Ευρυδίκη-ψυχή του που πλανιόταν στα τάρταρα. Μια τάξη ιερέων-πολεμιστών, η θρακική φρουρά, θα είναι εφεξής οι φύλακες της υψηλής διδασκαλίας. Έτσι οι Δελφοί, μέσα από το μαντείο τους και το αμφικτιονικό συνέδριο, που θα ενοποιήσει τους Έλληνες, θα γίνουν ο ομφαλός του κόσμου, ο ήλιος που θα σκορπίζει το φως του με τα Μυστήρια, τις γιορτές, τους ολυμπιακούς αγώνες.

Εδώ, Απόλλων και Διόνυσος, συγχωνεύοντας μέσα τους τις προγενέστερες χθόνιες-σεληνιακές-θηλυκές θεότητες και λατρείες και απορροφώντας τις, συγκρούονται για την κυριαρχία και κατοχή του μαγικού τρίποδα και τελικά συμφιλιώνονται, μοιραζόμενοι μεταξύ τους τα βασίλεια του κόσμου. Ο Απόλλων κρατεί το ανατολικό αέτωμα του ναού, με τις Μούσες του, ο δε Διόνυσος με τις Θυιάδες το δυτικό.

Έτσι ο Διόνυσος, ο ήλιος των μυστών, ο εσωτερικός αόρατος ήλιος, γίνεται η εσωτερική ουσία των πραγμάτων, η εσωτερική αλήθεια, ο κάτοχος και φύλακας των μυστηρίων της ζωής και του θανάτου, το θείο πνεύμα σ’ εξέλιξη μέσα στο σύμπαν και βασιλεύει στο μυστηριώδες υπερπέραν. Είναι η κοσμική ψυχή, μέρος της οποίας αποτελεί η ανθρώπινη, που τείνει να ενωθεί μαζί της και να επιστρέψει σ’ αυτήν μετά την ένωση του ανθρώπου με τον εαυτό του. Ο Απόλλων είναι η εκδήλωσή του στον γήινο άνθρωπο, αυτός που βασιλεύει στους ζωντανούς, η εφαρμογή της αλήθειας και της τάξης σ’ αυτούς, η επιστήμη δια της θεότητας, η ομορφιά δια της τέχνης, η αρμονία ψυχής και σώματος διαμέσου του εξαγνισμού.

Ο Απόλλων χάνει την ιδιότητά του ως κυνηγού μετά τον φόνο του Πύθωνα και τον οκταετή εξαγνισμό που τον ακολούθησε, καθαρίζεται, ημερώνει, γίνεται ο εκπολιτιστής, αφήνοντας έτσι χώρο στον Διόνυσο τον Ζαγρέα (=κυνηγός ζωντανών) να έρθει και να γεμίσει τη σκοτεινή και άγρια αυτή όψη του.

Ο Μουσαγέτης, με τον ερχομό του χειμώνα (φυσικού, ηθικού, πνευματικού) στη φύση, είτε στον άνθρωπο, είτε σε κάποια μορφή πολιτισμού, κουρασμένος, μη μπορώντας να δώσει σφρίγος από μόνος του, εγκαταλείπει το ιερό του και επιστρέφει στη χώρα των Υπερβορείων απ’ όπου κατάγεται, εκεί όπου ο ήλιος δεν δύει και εκεί παραμένει και αναπαύεται.

Είναι ο καιρός του Διόνυσου να ξυπνήσει. Το μαντείο παύει να χρησμοδοτεί για τρεις μήνες και παραμένει κλειστό για τους επισκέπτες, που δύσκολα ούτως ή άλλως θα μπορούσαν να έρθουν, λόγω καιρικών συνθηκών. Όπως ο Παυσανίας γράφει: «Εν Δελφοίς, τον μεν άλλον ενιαυτόν παιάνι χρώνται περί τας θυσίας, αρχομένου δε χειμώνος, επεγείραντες του διθυράμβου, τον δε παιάνα καταπαύσαντες, τρεις μήνας αντ’εκείνου τούτον κατακαλούνται τον θεόν».

Ο παιάνας του Φοίβου αντικαθίσταται απ’ τον διθύραμβο τού δύο φορές γεννημένου Διόνυσου, απ’ την Περσεφόνη, τη Σεμέλη και τον μηρό του Δία εν τέλει. Είναι ο δελφικός μήνας Δαδοφόριος (Νοέμβριος-Δεκέμβριος). Οι Θυιάδες (βάκχες ή μαινάδες) θ’ ανέβουν στον Παρνασσό να ξυπνήσουν τον Διόνυσο-Λικνίτη, αυτόν που κοιμάται μέσα στο λίκνο, το ίδιο αυτό σκεύος που βλέπουμε σε παραστάσεις γεμισμένο με φρούτα και στη μέση τον φαλλό, σύμβολο του Διονύσου, σύμβολο γονιμότητας. Την ίδια ώρα το ίδιο θα κάνουν μέσα στο άδυτο του ναού και εκεί όπου πιστεύεται ότι βρίσκονται θαμμένα τα κομμάτια του Διόνυσου, οι πέντε όσιοι ιερείς του μαντείου, τελώντας μυστική θυσία.

Μαζί με τις δελφικές Θυιάδες –που οφείλουν τ’ όνομά τους στη Θυία, κόρη του Κασταλίου, αυτόχθονα από τους Δελφούς και πρώτη ιέρεια εκεί του Διόνυσου, είτε στο ρήμα θύω: μανίζω- έρχεται να ενωθεί κι ένας θίασος ακόμη γυναικών από την Αθήνα, σε πομπή μέσα στη νύχτα κρατώντας λαμπάδες -νυκτοπολία (Διόνυσος Νυκτέλιος), απ’όπου και το όνομα του μήνα Δαδοφόριου- και θύρσους, ξύλινες ράβδους με κώνο στην κορυφή στεμμένες με κισσούς ή φύλλα αμπέλου, όλα διονυσιακά σύμβολα, που μας παραπέμπουν στη ράβδο Djed του Όσιρι και στο κηρύκειο του Ερμή, τη σπονδυλική στήλη με τα δύο φίδια (Ίδα και Πιγκάλα – Δίας και Περσεφόνη) γύρω της τυλιγμένα, να καταλήγει στο κωνάριο ή επίφυση.

Ξυπνά ο Διόνυσος ως Kουνταλίνι, διαρρέοντας τη σπονδυλική στήλη ως το κωνάριο, ξυπνά μέσα στην κούνια, στο λίκνο που φέρουν οι Θυιάδες, αν καταφέρουν και φτάσουν ορειβατώντας και δεν αποκλειστούν στα χιόνια και εκεί τους μεταδίδει τον ενθουσιασμό, την ένθεη μανία (Μαινάδες, Μαντική, Μάνας) και προφητεύουν όπως η πυθία του Απόλλωνα σε κατάσταση έκστασης, με το κεφάλι ριγμένο προς τα πίσω, χορεύουν το μαιναδικό χορό και τραγουδούν τον διθύραμβο γύρω από το λίκνο, όπως οι Kουρήτες έκαναν γύρω από τον Ζαγρέα για να τον προφυλάξουν.

Τα παρνασσικά όργια συμπεριλάμβαναν τις τριετηρίδες και τις εννεαετηρίδες. Οι τριετηρίδες αφορούν τον Διόνυσο-Λικνίτη και σχετίζονται ίσως με τη διετή κάθοδο και παραμονή του Διόνυσου στο βασίλειο της Περσεφόνης και μάλλον αποτελούσαν προπαρασκευή των συμμετεχόντων στο εποχικό δράμα του θεού, στη βλαστική του όψη (αποτελούσε πιθανά ένα είδος φυλετικής μύησης για τις νεαρές Θυιάδες), το οποίο ετελείτο ετησίως, με τη συμβολική ρίψη στα νερά ενός ξύλινου ανθρώπινου ομοιώματος που παρίστανε τον χειμώνα, την περασμένη χρονιά, τον θάνατο και την ταυτόχρονη μεταφορά στην κοινότητα απ’ την εξοχή ενός άλλου, που παρίστανε την νέα χρονιά, την άνοιξη, τη ζωή. Ταυτόχρονα δύο θίασοι, ένας αρσενικός και ένας θηλυκός συναντιόνταν και τελούσαν τον «γάμο» των πρώτων τους, του «βασιλιά» ή πρώτου κούρου και της «βασίλισσας», οι οποίοι και θα αποτελούσαν το γονιμικό ζευγάρι της χρονιάς.

Οι εννεατηρίδες, έχοντας σαν υπόστρωμα τις προγενέστερες, ανά οκτώ έτη τελούμενες, της Χάριλας και της Ηρωίδας (θηλυκές τοπικές οντότητες), αφορούσαν την κάθοδο στον Άδη του Διονύσου, ο οποίος απελευθερώνει τη γήινη μητέρα του Σεμέλη, η οποία με την ανάστασή της ανεβαίνει με τον Διόνυσο στον Όλυμπο κι εκεί μετονομάζεται σε Θυώνη (εκ του ρήματος θύω). Έτσι η Σεμέλη (που σχετίζεται ίσως με την Σελήνη ή τη Γη: Θεμέλη-Θεμέλιο), ξαναγεννιέται σ’ έναν ανώτερο κόσμο και αποκτά καινούργιο όνομα.

Ο Διόνυσος ξαναγεννιέται και επαναφέρει τον κόσμο στην αρχή του, στην κατάσταση του χάους, όπου οι δυνάμεις της μετατροπής, ανανέωσης και βελτίωσης των πραγμάτων θα ελευθερωθούν και θ’ αντλήσουν νέα στοιχεία απ’ τις αόρατες δεξαμενές, η καθεστηκυία τάξη θα κλονιστεί, κάτι νέο θ’ αναδυθεί. Είναι αυτή η περίοδος της μαγνητικής παύσης του Απόλλωνα, η ευκαιρία για μια άλλη δράση, υπόγεια και αόρατη, όπως η ζύμωση του οίνου, που τόσο στενά συνδέεται με τον Διόνυσο, αυτή που θα φέρει τη νέα Άνοιξη στη φύση, στον άνθρωπο και στον κόσμο.

Τότε ο Απόλλων, καλεσμένος από τη δημιουργική δύναμη του αδελφού του, θα επιστρέψει πάνω στο χρυσό του άρμα, που το σέρνουν οι κύκνοι, από την χώρα των Υπερβορείων και, παίζοντας την επτάχορδη λύρα του, θα δώσει μορφή και θα εναρμονίσει αυτό που ο Ήρωας-Διόνυσος έφερε στο φως μετά την κατάδυσή του, εκπολιτίζοντας την προσφορά του κι ένας νέος κύκλος θ’ αρχίσει, με μια στροφή της σπείρας σε μια ανώτερη οκτάβα της κλίμακας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1.     Fernand Schwartz: «Η Νέα Ανθρωπολογία», εκδ. Ε.Ν.Α.

2.     H. Jeanmaire: «ΔΙΟΝΥΣΟΣ – Ιστορία της λατρείας του Βάκχου», εκδ. Κλειώ, Πάτραι

3.     Νικόλα Μαργιωρή: «Αποσυμβολισμός της ελληνικής μυθολογίας», εκδ. Ομακοείο

Αθηνών

4.      Γ. Σιέττος: «Τα Ορφικά Μυστήρια», εκδ. Πύρινος κόσμος

5.     C.G. Jung – C. Kerenyi: «Η επιστήμη της Μυθολογίας», εκδ. Ιάμβλιχος

6.     Χρ. Μαυρουδή: «Δελφικά Μυστήρια», εκδ. Πύρινος κόσμος

7.     Patri Aime: «Το Μαύρο Φως του Απόλλωνα», εκδ. Βιβλιοθήκη του Ρόδου

8.     Μάνλυ Χωλ – Ιππόλυτος ντα Κόστα: «Τα Διονυσιακά Μυστήρια», εκδ. Πύρινος κόσμος

9.     M. Detienne: «Ο Διόνυσος κάτω από τ’αστέρια», εκδ. Αλεξάνδρεια

10.     Άγγελου Σ. Βλάχου: «Πυθίας παραληρήματα», εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας Ι.Δ. Κολλάρου & Σ/ία

11.     Walter F. Otto: «Διόνυσος – Μύθος και λατρεία», εκδ. Του εικοστού πρώτου

12.     C. Kerenyi: «Η μυθολογία των Ελλήνων», εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας

13.     Παναγή Λεκατσά: «Διόνυσος», εκδ. Εταιρία σπουδών νεοελληνικού πολιτισμού και γενικής παιδείας (ιδρυτής σχολή Μωραϊτη)

14.     Joscelyn Godwin: «Μυστηριακές θρησκείες του αρχαίου κόσμου», εκδ. Καρδαμίτσα

15.     «Μυθολογία της Γεωργίας»

Το είδαμε εδώ

Ανακαλύπτω